Chúng ta thường nghe mọi người nhắc rất nhiều đến từ “béo phì” nhưng ít ai có được hiểu biết đúng về nó. Vậy “béo phì” là gì và nó có ảnh hưởng nghiêm trọng như thế nào đến sức khỏe thì chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài viết này!
“Béo phì” là gì?
Béo phì là tình trạng tích lũy mỡ quá mức và không bình thường tại một vùng cơ thể hay toàn thân đến mức ảnh hưởng tới sức khỏe. Một người bình thường là người có chỉ số cơ thể (Body Mass Index) ở mức trung bình và cân nặng của họ dao động trong một mức độ nhất định. “Cân nặng nên có” của mỗi người thường dao động vào 25 – 30 tuổi. Chúng ta thường đánh đồng “béo phì” và “thừa cân” là giống nhau tuy nhiên đây là hai khái niệm khác nhau và chúng ta nên có nhận thức đúng về hai khái niệm này. “Thừa cân” là tình trạng cân nặng tăng quá nhiều so với chiều cao không chỉ vì do thừa chất béo mà có thể do sự tăng cơ bắp quá nhiều hoặc lượng nước dư thừa quá nhiều trong cơ thể. Và cho dù là “béo phì” hay “thừa cân” thì đều có ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng tới sức khỏe của bạn.
Biểu hiện của “béo phì”
Biểu hiện đầu tiên của người bị béo phì là có khối lượng mỡ trong cơ thể cao, thân hình xồ xề, di chuyển khó khăn. Bên cạnh biểu hiện về ngoại hình thì béo phì còn thể hiện ở chỉ số BMI (chỉ số cơ thể). Chỉ số này sẽ giúp chúng ta biết được một người có thừa cân hay không. Công thức để tính BMI của một người như sau :
BMI = Cân nặng : (chiều cao x chiều cao)
Ví dụ, nếu bạn cao 1m6 và cân nặng là 56kg thì chỉ số BMI = 56 : (1,6 x 1,6) = 21,875
Vậy chỉ số BMI như thế nào bị coi là béo phì? Chỉ số BMI lí tưởng của người Việt Nam là 18,5 đến 21,5.
Nguyên nhân gây ra “béo phì”
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến béo phì, và chúng ta không thể không kể đến đó là sự hấp thu quá mức lượng calo vào cơ thế (sử dụng đồ ăn nhanh, đồ ăn ướp sẵn…). Bên cạnh đó, TS David B. Allison giám đốc ĐH University Alabama thuộc trung tâm nghiên cứu dinh dưỡng Birmingham và các cộng sự của mình đã đưa ra 10 nguyên nhân khác dẫn đến nguy cơ béo phì của một người và được đăng trên Tạp chí quốc tế :
- 1. Ngủ quá ít : Nếu bạn thức quá khuya và thường xuyên thì nguy cơ béo phì của bạn trong tương lai là rất cao.
- 2. Ô nhiễm : Một số loại hoocmone kiểm soát trọng lượng trong cơ thể bị biến đổi do các chất thải từ xe cộ, động cơ….
- 3. Điều hòa không khí : Khi bạn làm việc, lượng calo trong cơ thể có thể bị đốt cháy mạnh mẽ, tuy nhiên với điều kiện hiện nay một số người làm việc trong môi trường lí tưởng, điều hòa nhiệt độ luôn giữ mức cân bằng.
- 4. Thuốc lá : Hút thuốc lá khiến bạn giảm cân, chính vì vậy khi bỏ thuốc lá, cân nặng của bạn sẽ tăng lên.
- 5. Thuốc : Có rất nhiều loại thuốc khác nhau dẫn đến cân nặng của bạn có xu hướng đi lên ví dụ như : thuốc ngừa thai, thuốc chứa hoocmone, thuốc tiểu đường, thuốc chống suy nhược và thuốc huyết áp cao,…..
- 6. Tuổi thọ và chủng tộc : Người Trung Mỹ và người Mỹ gốc Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha thường có xu hướng bị béo phì hơn những người Mỹ gốc Âu
- 7. Mẹ nhiều tuổi : Có một số bằng chứng chỉ ra rằng người phụ nữ lớn tuổi sinh con lần đầu thì người con có nguy cơ béo phì cao hơn.
- 8. Duy trì từ tổ tiên : Có một số ảnh hưởng sẽ lên thế hệ sau này
- 9. Béo phì liên quan đến khả năng sinh sản
- 10. Sự kết hợp của những người béo phì dẫn đến những đứa trẻ sinh ra có nguy cơ mắc béo phì cao
Hậu quả nghiêm trọng của căn bệnh “béo phì”
Tình trạng béo phì ngày càng phổ biến hiện nay và nhiều lứa tuổi khác nhau. Tình trạng lượng mỡ được phân bố toàn thân được gọi là béo phì toàn thân, trường hợp người bị bệnh chỉ béo ở mông, đùi, bụng, được gọi là béo phì hướng tâm rất nguy hiểm và có thể dẫn đến nguy cơ rối loạn lipit trong máu.
Bệnh béo phì có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường mà chúng ta chưa hiểu rõ :
Bệnh tim : Khi lượng mỡ trong cơ thể quá nhiều dẫn đến mỡ tích tụ và bao bọc lấy tim khiến tim trở nên khó co bóp. Bên cạnh đó, mỡ cũng làm cho mạch vành bị thu hẹp, gây tắc nghẽn, cản trở việc máu chảy vào nuôi tim và gây nhồi máu cơ tim.
Tăng huyết áp : Cuộc sống ngày càng phát triển và con người cũng bận rộn không kém, hàng ngày chúng ta tiêu thụ quá nhiều lượng thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều chất béo làm tăng nguy cơ béo phì và là nguyên nhân chính dẫn đến tăng huyết áp. Huyết áp cao được xác định khi chỉ số đo được của một người lớn hơn 140/90mmHg.
Rối loạn Lipit máu : Rối loạn lipit máu xảy ra khi lượng mỡ trong máu bị tăng lên một cách quá mức cho phép, lượng mỡ này là lượng mỡ xấu và cần phải thường xuyên hạn chế việc gia tăng quá nhanh. Căn bệnh này không phân biệt đối tượng nào mà nó xuất hiện ở mọi độ tuổi. Theo thống kê tại Việt Nam thì cứ 100 người thì có tới 29 người mắc căn bệnh rối loạn Lipit trong máu.
Tiểu đường : Những người mắc béo phì, ngồi làm việc quá nhiều, ăn nhiều đồ ăn chứa nhiều chất béo, người cao tuổi……. thường có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường. Khi mắc bệnh tiểu đường, cần kiểm soát lượng thức ăn vào cơ thể cho phù hợp, tránh những biến chứng như suy thận, mù mắt, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim, hoại từ….
Đột quỵ : Chúng ta vẫn luôn cho rằng đột quỵ chỉ xuất hiện ở người già, tuy nhiên trong những năm gần đây thì bệnh đột quỵ xuất hiện có xu hướng trẻ hóa ở độ tuổi 30 – 40 tuổi, thậm chí đáng chú ý hơn nữa ở bệnh viện Bạch Mai đã có trường hợp đột quỵ ở tuổi 18 – 20. Nguyên nhân dẫn đến đột quỵ chính ở đây là mỡ nhiễm máu và huyết áp cao. Nếu không được chữa trị kịp thời sẽ dấn đến xơ vữa động mạch, tạo thành các cục máu đông và dẫn đến đột quỵ.
Giảm khả năng sinh sản : Béo phì gây giảm khả năng sinh sản vì sao? Khi lượng mỡ trong cơ thể quá nhiều, các mô mỡ ngày càng lớn lên gây ra rối loạn buồng trứng, trứng không thể lớn lên và rụng được dẫn đến tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Đặc biệt khi lượng mỡ trong cơ thể quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng buồng trứng bị lấp kín và gây vô kinh. Ngoài ra, béo phì còn gây ra các bệnh như u nang, khó thụ thai, dễ sẩy thai….
Giảm chức năng hô hấp : Theo nghiên cứu cho thấy, béo phì khiến cho đường hô hấp của chúng ta bị suy giảm. Thậm chí, nó có thể làm nặng hoặc tăng nguy cơ tử vong lên cao cho những người mắc bệnh hen. Béo phi gây hạn chế hoạt động của phổi, làm tăng bệnh hen suyễn, bệnh COPD,… Một khảo sát của các nhà khoa học tại Đức và nhóm cộng sự người Mỹ cho thấy người béo phì có nguy cơ tắc nghẽn mạn tính (COPD) cao. Họ chỉ ra rằng, phụ nữ có vòng eo lớn hơn 106cm và đàn ông có vòng eo lớn hơn 116cm có nguy cơ bị COPD lên đến 72%.
Mắc các bệnh xương khớp : Bệnh xương khớp có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, viêm xương khớp gây tình trạng đau khớp, sưng và đau nặng dần theo thời gian và thường gặp ở đầu gối hông và bàn tay. Béo phì có thể làm tăng tình trạng đau xương khớp ngày càng tồi tệ do phải gánh nặng lên xương.
Ung thư : Ung thư là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm mà chúng ta đến hiện tại vẫn chưa tìm được phương pháp để chữa trị. Người béo phì có nguy cơ mắc bệnh ung thư cao như : ở nam giới thì sẽ mắc bệnh ung thư trực tràng, còn ở nữ giới mắc ung thư vú, túi mật, tử cung, buồng trứng.
Bệnh đường tiêu hóa : Người mắc bệnh béo phì thường mắc những căn bệnh về đường tiêu hóa, túi mật, gan nhiễm mỡ, ruột nhiễm mỡ, hệ mạch ruột bị cản trở, trĩ.
Béo phì dù ở lứa tuổi, độ tuổi nào cũng nên có những biện pháp để giảm nguy cơ béo phì và những người mắc bệnh béo phì nên có chế độ ăn uống, sinh hoạt phù hợp. Bên cạnh cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về căn bệnh béo phì, chúng tôi còn cung cấp những biện pháp, chế độ ăn uống sinh hoạt sao cho hợp lí, mời bạn đọc theo dõi tại trang web : cafelamdep.com của chúng tôi thường xuyên để cập nhật những thông tin và kiến thức làm đẹp.